စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ျပင္းထန္စြာေျပာင္းဲခင္းအတြက္ႀဳတင္ျပင္ဆင္ျခင္း

စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ျပင္းထန္စြာ ေျပာင္းလဲျခင္းအတြက္ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ျခင္း - အပိုင္း ၁ (Myanmar Insider စီးပြားေရးပညာရွင္)
ျမန္မာနုိင္ငံသမၼတအေျပာင္းအလဲအား မွန္ကန္စြာ ခန္႔မွန္းနိုင္ခဲ့သည့္ ေဗဒင္နကၡတ္ဆရာတစ္ဦးသည္ ၂၀၁၇ခုႏွစ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးကဲ့သို႕ အျဖစ္အပ်က္မ်ား ၂၀၁၉တြင္လည္း ျဖစ္ေပၚလာနိုင္ေၾကာင္းကိုလည္း ခန္႕မွန္းထားပါသည္။ Myanmar Insider အေနျဖင့္ ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္မျဖစ္ေတာ့ မသိ၊၂၀၁၉တြင္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အဆိုးရြားေသာ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚနိုင္ေၾကာင္း ခန္႕မွန္းထားပါသည္။
Myanmar Insider မွ ျပဳလုပ္ေသာ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ယံုၾကည္မႈစစ္တမ္းမ်ား၊ အစိုးရ၏ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ စြမ္းေဆာင္ရည္အား ေျခာက္လတစ္ၾကိမ္ အကဲျဖတ္မႈႏွင့္ သြင္းကုန္/ထုတ္ကုန္၊ နိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ား၊ နိုင္ငံျခားေငြလဲလွယ္နႈန္းတို႕၏ စာရင္းအင္းမ်ား ႏွင့္ အျခား ညြန္ကိန္းမ်ားအားလံုးသည္ အက်ဘက္သို႕သာ ဦးတည္ေနပါသည္။
ဘဏ္မ်ားတြင္ အေၾကြးဆံုးမ်ားပံုေနျပီး နိုင္ငံျခားရင္းႏွိီးျမဳပ္နွံမႈမ်ားမွာလည္း သိသိသာသာ တိုးတက္မႈမရွိ၊ နိုင္ငံျခားခရီးသည္ေရာက္ရွိမႈ ေလ်ာ့နည္း၊ ကုမၸဏီၾကီးမ်ားမွာလည္း ၄င္းတို႕၏ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားအား ေရြ႕ဆိုင္းထား၊ ေဒၚလာေစ်းမွာလည္း မၾကားစဖူးေစ်းအထိ ျမင့္မားလ်က္ရွိသည္။ နုိင္ငံျခားမွ "ကၽြမ္းက်င္"ပညာရွင္မ်ားနွင့္ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ အဖြဲ႕သည္လည္း ျမန္မာနိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးနင့္ ၄င္း၏ အလားအလာေကာင္းမ်ားကို မည္ကဲ့သို႕စီမံခန္႔ခြဲေနသည္မွာ မေသခ်ာဘဲ၊ စုစုေပါင္းျပည္တြင္းထုတ္ကုန္ (GDP) တိုးတက္မႈသည္လည္း နည္းပါးျပီး၊ အစိုးရ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားသည္ ေလးလံထိုင္းမႈိင္းကာ ယံုၾကည္မႈရရွိရန္ ခက္ခဲေနပါသည္။ Ph.D ဘြဲ႕အတုရရွိထားေသာ စီမံဘ႑ာေရး၀န္ၾကီး ႏႈတ္ထြက္သြားျပီး အသစ္ခန္႕အပ္ထားေသာ သက္ၾကီးရြယ္အို၀န္ၾကီးကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ စီးပြားေရးဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ ပိုင္ပိုင္နိုင္နိုင္ တာ၀န္ယူရန္ NLD အစိုးရတြင္ အရည္အခ်င္းရွိသူမ်ား မရွိေၾကာင္း ထင္ရွားေနပါသည္။
Singapore Temasak Holdings (Singapore government Investment Arm) သည္ KBZ Bank အား ၀ယ္ယူရန္အတြက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ ယခုအခ်ိန္တြင္ ဘဏ္၏အေၾကြးဆံုးနိုင္ေသာ ေခ်းေငြမ်ားေၾကာင့္ ေရွ႕မဆက္နိုင္ဘဲ ရပ္တန္႕သြားခဲ့သည္။ Bank ကိုလိုခ်င္ေသာ္လည္း အေၾကြးဆံုးမ်ားကို မလိုခ်င္ပါ။
အရင္က Telenor, Ooredoo, Carlsberg, Nestle စေသာ ကမၻာ့နာမည္ၾကီး ကုမၸဏီမ်ား၏ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျမန္မာနိုင္ငံသို႕ေရာက္ရွိလာျပီးေနာက္ NLD အစိုးရလက္ထက္တြင္ ေနာက္ထပ္ ထင္ရွားေသာ နိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ား မၾကားရေတာ့ပါ။ နိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားသည္ နိုင္ငံတစ္နိုင္ငံအတြက္ အေရးၾကီးျပီး အထူးသျဖင့္ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲနိုင္ငံမ်ားအတြက္ ပို၍အေရးၾကီးပါသည္။ စင္ကာပူနိုင္ငံသည္ နိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားသာ မရွိခဲ့လ်ွင္ ယေန႕ကဲ့သ္ို႕ ျဖစ္လာနိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။ ထို႕ေၾကာင့္ အစိုးရကလည္း နိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားဆြဲေဆာင္ရန္ ၾကိဳးပမ္းေနျပီျဖစ္ေသာ္လည္း Ray Dalio ေျပာထားသည့္အတိုုင္း "အားထုတ္ၾကိိဳးစားျခင္းသည္ ေကာင္းသည္၊ သို႕ေသာ္ ရလဒ္ ရရွိ/ထြက္ဖို႕လည္း အေရးၾကီးပါသည္။"
ျမန္မာနိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ရန္အတြက္  အဓိကမ႑ိဳင္ျဖစ္ေနေသာ ခရီးသြားလုပ္ငန္းမ်ားသည္လည္း နိုင္ငံျခားခရီးသည္ ေရာက္ရွိမႈေပၚတြင္ မူတည္ေနကာ၊ ထိုညႊန္ကိန္းသည္လည္း ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွစ၍ ႏွစ္စဥ္က်ဆင္းခဲ့သည္။ အစိုးရ၏ ၾကိဳးစားအားထုတ္မႈသည္ အေျပာသာရွိိ၍ လုပ္ေဆာင္မႈ၊ ရလဒ္မရွိေပ။
ကၽြန္ေတာ္သည္ ကုမၸဏီၾကီး နွစ္ခုမွ CEO တစ္ေယာက္စီကို ေလယာဥ္ေပၚတြင္တစ္ေယာက္နွင့္ ေန႕လည္စာစားခ်ိန္တြင္ ေနာက္တစ္ေယာက္ ေတြ႕ဆံံုေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ တစ္ေယာက္မွာ ရံုးခန္း၊ ေစ်း၀ယ္စင္တာ၊ အိမ္ျခံေျမအေကာင္အထည္ေဖာ္သည့္ နာမည္ၾကီးလုပ္ငန္းမွ ျဖစ္ျပီး အျခားတစ္ေယာက္မွာ လုပ္ငန္းေပါင္းမ်ားစြာ လုပ္ကိုင္ေသာ လူတိုင္းသိကုမၸဏီတစ္ခုမွျဖစ္သည္။ ႏွစ္ဦးစလံုးမွာ ျပီးခဲ့ေသာႏွစ္တြင္ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္ေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္ကယ္ဆယ္ေရးတြင္ ထည့္၀င္လွဴဒါန္းထားေသာ ျမန္မာျပည္မွ ဒိတ္ဒိတ္ၾကဲသူေဌးမ်ားစာရင္း၌ ပါ၀င္ပါသည္။ ၄င္းတို႕၏ ကုမၸဏီမ်ားသည္ ေနာက္ထပ္ေရြးေကာက္ပြဲျပီး ၂၀၂၀ ခုႏွစ္မတိုင္ခင္ထိ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္ အစီအစဥ္မရွိဟု ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ က်ြန္ေတာ္တို႕မျမင္နိုင္ေသာ စီးပြားေရးအေျခအေန တစ္စံုတစ္ရာကို သူတို႕ျမင္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္နို္င္ပါသည္။
ဘ႑ာေရးလိုေငြျဖစ္ျခင္း၊ကုန္သြယ္မႈလိုေငြမ်ား၊ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈမ်ား၊နိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားမရွိျခင္း တို႕သည္ ေဒၚလာေစ်းအား ၁၄၂၀ က်ပ္အထိ ျဖစ္သြားေအာင္ တြန္းအားေပးခဲ့သည္။ လာမည့္အနာဂတ္တြင္ လ်င္ျမန္စြာ တန္ဖိုးတက္က်ျခင္းသည္ ေစ်းကစားျခင္းမ်ားေၾကာင့္လည္း ျဖစ္နိုင္ေသာ္လည္း Myanmar Insider ၏ခန္႔မွန္းခ်က္အရ လက္ရွိိနွစ္မကုန္ခင္ ေဒၚလာေစ်းမွာ ၁၄၅၀ က်ပ္နီးပါးအထိ ေရာက္သြားနိုင္ပါသည္။ ၂၀၁၉ မကုန္ခင္ ၁၅၀၀ က်ပ္ထက္ ေက်ာ္ေကာင္းေက်ာ္သြားနုိင္ပါသည္